Upadłość konsumencka – ostatnia szansa na lepsze życie.
Opinii o upadłości konsumenckiej można znaleźć w Internecie tysiące. Prawdą jest, że to obecnie dla wielu bankrutów ostatnia deska ratunku i możliwość zaczęcia życia od nowa, bez długów.
Upadłość konsumencka zgłaszana może być jedynie przez osobę nieprowadzącą działalności gospodarczej. Ogłoszenie upadłości konsumenckiej ogłasza sąd i tylko on może dokonać oddłużenia. Do niedawna warunkiem koniecznym do ogłoszenia upadłości przez sąd było miejsce zamieszkania w Polsce. Obecnie wprowadzono nowe określenie, tzw. główny ośrodek podstawowej działalności, tzn. centrum spraw życiowych, które określa nie tyle miejsce zamieszkania, ile miejsce w którym prowadzimy większość swoich interesów , czas w którym głównie przebywamy w określonym miejscu i zarazem miejsce, z którym jesteśmy najbardziej związani poprzez działalność operacyjną. Osoba, która zgłasza swoją niewypłacalność powinna udowodnić brak winy w powstaniu lub zwiększeniu swojej niewypłacalności. Działanie umyślne lub rażące niedbalstwo skutkuje oddaleniem wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Kolejna rzeczą uniemożliwiającą ogłoszenie upadłości jest warunek braku umorzenia zobowiązań w ramach upadłości konsumenckiej w okresie ostatnich 10 lat przed złożeniem wniosku o upadłość konsumencką, chyba że dłużnik dochował należytej staranności lub jeżeli przeprowadzenie postępowania upadłościowego było uzasadnione względami humanitarnymi lub słuszności. Upadłość osoby prywatnej ma na celu jej oddłużenie.
Po ogłoszeniu przez sąd o upadłości konsumenckiej sporządzany jest spis majątku dłużnika, który jako masa upadłościowa winien służyć do spłaty wierzycieli. Jest rzeczą oczywistą, że osoba ogłaszająca prywatne bankructwo nie posiada majątku, który w 100% gwarantowałby spłatę wszystkich zobowiązań dłużnika. Dłużnik podaje swoje propozycje układowe i wciągu maksymalnie 5 lat spłaca swoje częściowe zobowiązania. Jeżeli plan spłaty zostanie zrealizowany sąd musi umorzyć pozostałą część długów. Często niestety jedynym majątkiem dłużnika jest jego mieszkanie lub dom i to właśnie ta nieruchomość idzie jako pierwsza na spłatę wierzycieli. Wymóg ten powoduje niechęć w zgłaszaniu wniosku o upadłość konsumencką, bowiem traci się podstawowy czynnik naszej egzystencji, czyli schronienie. Sąd może ustalić kwotę, która z masy upadłości będzie wypłacana dłużnikowi miesięcznie w celu umożliwienia wynajmu lokum, ale przy częstej przewlekłości postępowań sądowych może to być dla dłużnika ryzykowne.
Nowelizacja ustawy w sposób zdecydowany łagodzi rygory ogłoszenia upadłości konsumenckiej,
zakłada, że bankructwo i oddłużenie konsumenta będzie możliwe nawet bez zaspokojenia wierzycieli i bez ustalania planu spłat długu. Nowelizacja obniża tez koszty całej procedury.
Najważniejszą jednak zmianą in plus jest możliwość zachowania mieszkania w zamian za ustalony za zgodą większości wierzycieli indywidualny plan spłat. Maksymalny okres spłat skrócono 5 do 3 lat. Ponadto, kiedy dłużnik będzie musiał sprzedać mieszkanie w celu spłaty choćby części zadłużenia, będzie mógł otrzymywać kwotę dwukrotnie większą niż dotychczas na pokrycie kosztów czynszu.
Banki niezadowolone z noweli ustawy upadłości konsumenckiej.
Wprowadzane nowe rozwiązania prawne w zakresie upadłości konsumenckiej są sprzeczne z oczekiwaniami banków. Nowe prawo ma ułatwić konsumentom uwolnienie się m.in. od kredytów hipotecznych we frankach. Wg Prezesa Związku Banków Polskich : „ Ta ustawa nie będzie działać. Bo nie wprowadzono opcji zawarcia układu na wstępnym etapie postępowania. Likwidacja majątku upadłego oznacza niszczenie substancji materialnej rodziny i to jest główny powód, że ludzie nie chcą składać wniosku o ogłoszenie upadłości”. Stwierdzenie powyższe jest słuszne, lecz niewątpliwie intencje takiego sformułowania są inne od pozostałych krytyków dotychczasowego rozwiązania. Otóż w przypadku ogłoszenia upadłości konsumenta i konieczności oddania mieszkania lub domu w celu pokrycia długów wobec wierzycieli, banki udzielające kredytów na zakup nieruchomości znalazłyby się w sytuacji trudnej, tj. ich prawa zostałyby zrównane z prawami innych wierzycieli. Warto w tym miejscu przypomnieć, że po raz pierwszy w historii kredytów udzielanych we frankach, sąd orzekł o konieczności rozliczenia kwoty wymagalnej po wypowiedzeniu umowy kredytu z kursu franka szwajcarskiego z dnia udzielenia kredytu (wyrok nieprawomocny). Sytuacja ta wraz z nowymi rozwiązaniami stawią banki w pozycji nieuprzywilejowanej, chciałoby się rzec: nareszcie!
Upadłość konsumencka lepsza od upadłości prywatnego przedsiębiorcy?
Porównajmy sytuację upadłego konsumenta do upadłego prywatnego przedsiębiorcy pod kątem skutków ogłoszenia upadłości. Przypomnijmy, że upadłość w Polsce mogą ogłosić:
– konsumenci – upadłość konsumencka,
– prywatni przedsiębiorcy, spółki osób fizycznych,
– spółki kapitałowe.
W spółkach kapitałowych odpowiedzialność całym majątkiem ponoszą członkowie zarządów spółek kapitałowych, którzy zaniedbali zgłoszenie upadłości spółki w określonym czasie, a więc poprzez rażące zaniedbanie lub działanie z zamiarem.
Konsumenci ogłaszający upadłość ponoszą odpowiedzialność całym swym majątkiem, ale MOGĄ MIEĆ UMORZONĄ DUŻĄ CZĘŚĆ DŁUGÓW.
Prywatni przedsiębiorcy ogłaszając upadłość muszą liczyć się z tym, że DŁUGI POZOSTAŁE PO PROCESIE UPADŁOŚCI I SPŁACIE W WYSOKOŚCI WARTOŚCI MAJĄTKU UPADŁEGO NIE ZOSTANĄ UMORZONE! Analiza całego systemu oddłużania musi prowadzić do wniosku, że sytuacja prywatnego przedsiębiorcy jest wyjątkiem, bowiem w razie niepowodzenia, dłużnik nie tylko odpowiada swoim obecnym ale i przyszłym majątkiem! Jego długi nie są umarzane po procedurze upadłości likwidacyjnej.
