Upadłość firmy zagranicznej działającej w Polsce.

Wielu przedsiębiorców prowadzących interesy na rynkach światowych prowadzi je również w Polsce, często jako oddział, filie, lub jako udziałowiec spółki kapitałowej. Oczywistym jest, że w momencie ogłoszenia upadłości organizacji gospodarczej, która prowadzi działalność na terenie Polski, rozpatrywana jest sprawa przez sąd zgodnie z obowiązującym polskim prawem ustawy, Prawo upadłościowe i naprawcze z 2003 roku. Istotną rzeczą dla wierzycieli takiej firmy jest zaspokojenie swoich wierzytelności z majątku firmy, ale również możliwość dochodzenia swoich roszczeń z majątku firmy matki, a więc tam, gdzie organizacja gospodarcza posiada swoje centrum interesów. Należy jednak wziąć pod uwagę, że rozwiązania prawne w poszczególnych krajach europejskich dopuszczają roszczenia wobec matki firmy tylko w sposób ograniczony., nie mówiąc już o wielu krajach pozaeuropejskich, w których takie działanie jest niemożliwe. Polski przedsiębiorca może zgłosić upadłość firmy za granicą, przed sądem w innym kraju należącym do Unii Europejskiej, jeżeli w tym kraju znajduje się główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika – rozporządzenie Rady (WE) nr 1346/2000 z dnia 29.05.2000 r. w sprawie postępowania upadłościowego (dz. U. L 160 z 30.06.2000, str.1). Oczywiście może się zdarzyć, że w dwóch krajach została ogłoszona upadłość (kraj firmy-matki i kraj firmy- córki). Pierwszeństwo w takim przypadku ma ta procedura, która została ogłoszona wcześniej. Jeżeli za granicą zostało wszczęte główne postępowanie upadłościowe, to wierzyciele z Polski mogą uczestniczyć  w podziale środków z masy upadłości.

Ogólnie trudno wyróżnić wyraźną przewagę przedsiębiorców z konkretnego kraju, którzy ogłosili najwięcej upadłości w ostatnich trzech latach. Oczywiście przewagę mają firmy założone przez naszych europejskich partnerów gospodarczych, którzy w kraju firmy-matki borykają się z problemami wysokiego zadłużenia, wysokich kosztów finansowych, niestabilnych cen surowców oraz niskiej płynności. W naszym kraju, a więc tam, gdzie siedzibę maja spółki-córki liczba ogłaszanych upadłości jest stosunkowo niewielka. Jest oczywistym pytanie, czy to zasługa dynamiki rozwoju, czy prawodawstwa, które czyni proces upadłości nieefektywnym. Wydaje się jednak, że drugi czynnik, a więc różne regulacje prawne nie pozwalają racjonalnie porównywać danych statystycznych.

Upadłość firmy w Polsce, również zagranicznej, to jeden z czynników branych pod uwagę przez kierownictwo firmy w przypadku kłopotów finansowych. Można oczywiście odział firmy zagranicznej zlikwidować, co nie jest sprawa prostą, tak z resztą jak likwidacja polskiego przedsiębiorstwa. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, Kodeks Spółek Handlowych i Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym regulują proces likwidacji działalności gospodarczej w Polsce. Jedyną różnicą w likwidacji oddziału przedsiębiorcy zagranicznego jest to, że organ kompetentny decydujący o likwidacji oddziału ustalany jest zgodnie z prawem spółki macierzystej i oczywiście nie dochodzi do podziału majątku, bowiem majątek oddziału pozostaje własnością spółki macierzystej. Należy tutaj zaznaczyć, że przedsiębiorca zagraniczny może zamknąć odział w Polsce zgodnie z tak zwaną procedurą uproszczoną, która jest dostępna wyłącznie dla przedsiębiorców zagranicznych mających swą siedzibę na terenie Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Zakazem stosowania procedury uproszczonej jest także wydanie wobec przedsiębiorcy zagranicznego decyzji o zakazie wykonywania działalności w formie oddziału. Procedura uproszczona trwa około 2 miesięcy wobec procedury standardowej, trwającej zwykle 7 miesięcy. Procedura uproszczona oznacza brak obowiązku:

– ogłaszania o otwarciu likwidacji,

– zachowania 3-miesięcznego terminu na zgłaszanie przez wierzycieli swoich roszczeń,

– oczekiwania przez okres 6 miesięcy od ogłoszenia o otwarciu likwidacji na złożenie wniosku o wykreślenie podmiotu z rejestracji.

Likwidacja w trybie uproszczonym jest tańsza ze względu na brak konieczności sporządzania określonych sprawozdań księgowo-finansowych.